Hrafn Jökulsson, eldhugi og hugsjónarmaður sem fær fólk með sér

Hrafn Jökulsson hlaut í dag Viðurkenningu Barnaheilla – Save the Children á Íslandi árið 2015. Með Hrafni á myndinni eru Stefán Þór Herbertsson, Erna Reynisdóttir, Róbert Lagerman og Kolbrún Baldursdóttir.

(Úr ræðu formanns)

"Hrafn hefur verið óþreytandi við hugsjónastarf á Íslandi og Grænlandi. Hann og félagar hans í skákfélaginu Hróknum hafa ásamt nánum samstarfsfélaga, Stefáni Þór Herbertssyni, formanni KALAK, vinafélagi Íslands og Grænlands boðað fagnaðarerindi skákar og vináttu meðal Austur-Grænlendinga.

Hrafn er landsþekktur eldhugi og rithöfundur og frábær fyrirmynd. Óhætt er að segja að hann hugsi stórt og kunni að virkja fólk til þátttöku í ævintýrum sínum. Hann er vel meðvitaður um mikilvægi þess að börn hafi trú á sér og veit að gott sjálfstraust byggir á mörgum stólpum. Sá andlegi grunnur sem Hrafn og félagar hans hafa styrkt með því að kenna börnum skákíþróttina felur í sér fjölþætta færni. Hún þjálfar m.a. sjónminni og sjónræna rökhugsun, þjálfar barn í að hugsa sjálfstætt, viðhafa gagnrýna hugsun, fást við óhlutbundin viðfangsefni og finna rökleg tengsl.

Þannig leggur skákíþróttin svo ótal margt á vogarskálar þroska barns sem hana stundar. Auk einbeitingar sem skákin krefst,  þolinmæði og sjálfsaga, auðgar íþróttin ímyndunaraflið og iðkendur læra að hugsa í lausnum. Skákíþróttin kallar á hugrekki, að þora að taka ákvörðun og hún þjálfar iðkendur í að lesa í, greina og meta stöðu.

Félagslegur ávinningur þeirra sem stunda skákíþróttina á sér einnig margar hliðar. Tengsl myndast þótt aðilar hafi það eina markmið sameiginlegt, að tefla skák og ætla að vinna hana.
Þannig getur skákborðið laðað að börn frá gjörólíkum menningarheimum, eins og Hrafn lýsir sjálfur:
Skákin er einfaldlega frábært tæki til þess að efla samskipti og vináttu enda þarf enga tungumálakunnáttu til að læra leikreglurnar og allir geta verið með.

Þetta viðhorf samrýmist vel hugsjónum Barnaheilla, sem hafa lagt mikla áherslu á VINÁTTUNA með t.a.m. Vináttuverkefni Barnaheilla sem á þriðja tug leikskóla hafa tekið upp frá og með byrjun næsta árs. Viðhorfið styður jafnframt það sem Barnaheill á Íslandi hefur reglulega minnt á í ræðu og riti og það er rétt barna til tómstunda og þátttöku í lífi og leik, óháð stöðu foreldra þeirra í þjóðfélaginu.

Skákin hentar þannig einstaklega vel í samfélagi eins og á Grænlandi þar sem landfræðilegar aðstæður og mannfæð bjóða börnum almennt ekki upp á mörg tækifæri til tómstundaiðkunar. Með skáklandnámi Hróksins og KALAK á Grænlandi hefur fjöldi Grænlenskra barna fengið tækifæri til að þroska með sér þá færni sem skákíþróttin veitir, sem þau hefðu mögulega annars farið á mis við.

Skákfélagið Hrókurinn var stofnað í kringum aldamótin af Hrafni og félögum hans sem tefldu saman á Grandrokk og naut félagið mikillar velgengni. Það átti fyrir rest 13 gullpeninga og var Íslandsmeistari í skák. Vinafélag Grænlands og Íslands, KALAK, var stofnað í Norræna Húsinu í Reykjavík miðvikudaginn 4. mars 1992 og voru stofnfélagar 43.

Skáklandnám Hróksins og Kalak á Grænlandi hófst um 2003 en á þeim tíma var skák nær óþekkt á Grænlandi. Alþjóðlegt skák­mót var haldið í fyrsta sinn á Græn­landi það sama ár.

Í gegnum skákina hafa þessar tvær þjóðir, Ísland og Grænland orðið sem ein fjölskylda en, „ Við erum ein fjölskylda“, er einmitt kjörorð skákmanna. ´

Síðan þá hafa liðsmenn Hróksins og Kalak ekki einvörðungu heimsótt fjölda bæja og þorpa og kennt börnum skák heldur hafa einnig gefið börnum á Grænlandi gjafir svo sem taflsett, fatnað og aðrar nauðsynjavörur.

Og að lokum er gaman að  nefna að Hrafn og Hrókurinn hefur frá upphafi verið virkur þátttakandi í því sem kallað er sundkrakkaverkefni Kalak, vinafélags Íslands og Grænlands. Á hverju ári, undanfarin 10 ár, hefur 11 ára börnum frá litlu þorpunum á austurströnd Grænlands verið boðið til Íslands, að læra sund og kynnast íslensku samfélagi".

Úr ræðu formanns Barnaheilla- Save the Children á Íslandi við afhendingu viðurkenningar Barnaheilla 2015. Athöfnin var haldin 20. nóvember á afmæli Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna.