Biðlista-meinsemdin í Reykjavík rótgróin

Af og til ber­ast frétt­ir af óánægju kenn­ara og for­eldra vegna óboðlegra aðstæðna í skól­um borg­ar­inn­ar sem koma m.a. niður á börn­um með sérþarf­ir. Ný­leg­ar frétt­ir um mál af þessu tagi komu frá Dal­skóla. Þar er hús­næðið sprungið og bygg­ing­ar­fram­kvæmd­ir hafa dreg­ist á lang­inn. Ástandið kem­ur illa niður á nem­end­um og ekki síst börn­um með sérþarf­ir. Í Dal­skóla er eng­in aðstaða fyr­ir sér­kennslu og börn­in hafa eng­an stað til að vera á, eins og seg­ir í frétt um skóla­starfið.

Óvissa fer sér­lega illa í börn með sérþarf­ir. Ástand sem þetta ýtir und­ir kvíða sem hef­ur áhrif á líðan barna í skól­an­um. For­eldr­ar eru orðnir langþreytt­ir og hafa sum­ir þess vegna sótt um pláss fyr­ir börn sín í öðrum skól­um. Að sækja um pláss fyr­ir barn með sérþarf­ir í öðrum skóla er ekki ein­falt mál. Þeir fáu sér­skól­ar og sér­deild­ir sem rek­in eru í Reykja­vík eru full og biðlist­ar lang­ir.

Vax­andi van­líðan barna hef­ur verið mikið til umræðu í vet­ur. Birt­ar hafa verið niður­stöður kann­ana og einnig kom út skýrsla frá land­læknisembætt­inu þar sem fram komu upp­lýs­ing­ar um aukna van­líðan nem­enda í skól­um. Skóla­forðun er vandi sem hef­ur farið vax­andi sam­hliða auk­inni van­líðan barna í skól­um sín­um. Í gögn­um land­lækn­is seg­ir að rúm­lega 9% ung­menna á Íslandi hafi gert til­raun til sjálfs­vígs.

 

Til­lög­ur að úr­bót­um og lausn­um ým­ist felld­ar eða vísað frá

Flokk­ur fólks­ins hef­ur lagt fram til­lög­ur í borg­ar­stjórn sem lúta að aðgengi barna að sér­fræðiþjón­ustu og til­lög­ur um fjölg­un eða stækk­un sér­skóla­úr­ræða. Til­lög­ur hafa ým­ist verið felld­ar eða þeim vísað frá.

Snemma á nýju kjör­tíma­bili lagði ég fram til­lögu um að skóla­sál­fræðing­ur skyldi vera í sér­hverj­um skóla í a.m.k. 40% starfs­hlut­falli.

Þá lagði ég fram til­lögu um biðlist­a­laust aðgengi barna að sér­fræðing­um borg­ar­inn­ar. Það er á ábyrgð skóla- og frí­stundaráðs að tryggja aðgengi barna að skóla­sál­fræðing­um og að í skól­um starfi nægj­an­lega marg­ir sál­fræðing­ar og aðrir sér­fræðing­ar til að sinna ólík­um náms- og fé­lags­leg­um þörf­um barn­anna. Á þessu hef­ur verið mik­ill mis­brest­ur í lang­an tíma. „Skóli án aðgrein­ing­ar“ virk­ar ein­mitt ekki sem skyldi vegna þess að í hinu al­menna skóla­kerfi er ekki fjöl­breytt flóra fag­fólks til að sinna börn­um með ólík­ar þarf­ir.

All­ir vita að tal­meinavandi sem ekki er meðhöndlaður af fagaðila get­ur brotið niður sjálfs­traust barns. Á vorönn lagði ég fram til­lögu um að borg­ar­stjórn samþykkti að grunn­skól­ar í Reykja­vík sæju börn­um fyr­ir áfram­hald­andi tal­meinaþjón­ustu í grunn­skóla væri það fag­legt mat að frek­ari þjón­ustu væri þörf.

Nokkr­ar til­lög­ur sem snúa beint að sér­skóla­úr­ræðum hafa verið lagðar fram í vet­ur. Lagt var til að fleiri sér­skóla­úr­ræði eins og Kletta­skóli yrðu sett á lagg­irn­ar þar sem hann er sprung­inn. Kletta­skóli er eini sér­skól­inn í Reykja­vík af sinni gerð. Það er rétt­ur hvers barns að fá skóla­úr­ræði við hæfi þar sem því líður vel, þar sem náms­efni er við hæfi og fé­lags­leg­um þörf­um þess er mætt. Í þess­um efn­um eiga for­eldr­ar ávallt að hafa val enda þekkja for­eldr­ar börn sín og vita hvað hent­ar þeim náms- og fé­lags­lega.

Þá freistaði Flokk­ur fólks­ins þess að leggja til að breyta inn­töku­regl­um í þátt­töku­bekk Kletta­skóla þannig að þær verði rýmkaðar og þátt­töku­bekkj­um fjölgað eft­ir þörf­um. Eins og staðan er í dag eru inn­töku­skil­yrði í þátt­töku­bekk þau sömu og í Kletta­skóla. Þetta eru of ströng skil­yrði og fæl­ir mögu­lega for­eldra frá að sækja um fyr­ir börn sín. Aðsókn væri meiri án efa ef skil­yrðin væru ekki svona ströng. Vitað er að hóp­ur barna berst í bökk­um í al­menn­um bekk með eða án stuðnings eða sér­kennslu.

Of­an­greind­ar til­lög­ur hafa ekki hlotið hljóm­grunn hjá meiri­hlut­an­um í borg­inni.

Ný­lega lagði Flokk­ur fólks­ins til að byggt yrði við Brú­ar­skóla til þess að hann gæti stækkað og tekið við fleiri nem­end­um. Staðsetn­ing Brú­ar­skóla, sem er í Vest­ur­hlíð, er afar hent­ug fyr­ir skóla eins og Brú­ar­skóla þar sem staðsetn­ing­in er ótengd m.a. íbúðar­hverfi og versl­un­um. Núna eru 19 börn á biðlista. Brú­ar­skóli er eini sinn­ar teg­und­ar. Í hon­um stunda nám börn sem eiga við djúp­stæðan hegðun­ar­vanda að stríða sem rekja má til ólíkra or­saka og rask­ana. Þess­ari til­lögu var vísað til skóla- og frí­stund­ar­ráðs.

 

Biðlist­ar rót­gróið vanda­mál í Reykja­vík

Börn eiga ekki að þurfa að bíða eft­ir sér­fræðiþjón­ustu af neinu tagi en biðin eft­ir að kom­ast til sál­fræðings, ým­ist í viðtöl eða í grein­ingu, og til tal­meina­fræðings er stund­um marg­ir mánuðir. Biðlist­ar eru til­komn­ir af því að þjón­usta við börn hef­ur ekki fengið nægj­an­legt fjár­magn. Þessi mála­flokk­ur hef­ur verið svelt­ur. Barn sem er sett í þær aðstæður að stunda nám þar sem það fær þörf­um sín­um ekki mætt og er ekki meðal jafn­ingja á á hættu að vesl­ast smám sam­an upp and­lega. Einn góðan veður­dag neit­ar þetta barn kannski að fara í skól­ann. Þetta barn er einnig í mun meiri áhættu með að grípa til örþrifaráða eins og sjálf­skaða og jafn­vel sjálfs­vígstilrauna síðar ef aðstæður hafa verið því óholl­ar um lang­an tíma.