VISSA Í ÓVISSU

Hver átti von á að upplifa þær aðstæður sem nú ríkja, aðstæður þar sem skæð veira skekur heiminn allan? Slíkar aðstæður kalla á æðruleysi og samstöðu. Í æðruleysi felst m.a. að sætta sig við það sem ekki fæst breytt.  Enginn er beinlínis sökudólgur og enginn er óhultur. Veiran er sameiginlegur óvinur og allir, án tillits til samskipta eða sambanda, vináttu eða ágreinings þurfa að berjast gegn vánni. 

 

Þetta tekur vissulega á, annað væri líka sérkennilegt, en við höfum einfaldlega ekkert val. Það er ekki í boði að gefast upp og leyfa þessum skæða sjúkdómi að höggva óteljandi skörð í samfélagið okkar með tilheyrandi sársauka og hörmungum. Vert er að minna á að það er vissa í óvissunni. Vissan er sú að ef við fylgjum leiðbeiningum sérfræðinga okkar munum við ná yfirhöndinni. Einnig er vissa um að það komi bóluefni. En þar til þurfum við að aðlagast breyttum venjum, tímabundið.  

 

Á meðal okkar eru hópar sem halda þarf vel utan um. Þeir sem eru veikir, andlega og/eða líkamlega. Annar hópur sem fer stækkandi eru þeir sem hafa misst lífsviðurværi sitt. Hvað tekur meira á andlegu hliðina en að missa vinnuna, mánaðarlegar tekjur og vera skyndilega komin á atvinnuleysisbætur? Sum börn eru auk þess kvíðin og fylgjast grannt með hvernig foreldrar þeirra eru að bregðast við stöðunni frá degi til dags. Um þessa hópa þarf að halda sérstaklega utan um í gegnum þennan erfiða tíma. 

 

Það er ekki allt alslæmt. Rafrænar lausnir og samskipti á netinu hafa sannarlega bjargað miklu en slíkt kemur  auðvitað aldrei í staðinn fyrir nærveru og snertingu. Tækifæri til hreyfingar hefur takmarkast en ekki að fullu. Alltaf er hægt að fara í göngu-, hjóla- og hlaupaferðir sem bjargar geðheilsu margra, ekki síst þeirra sem stunda líkamsrækt reglulega. Bjartsýni og ekki síst uppbyggjandi tal hjálpar bæði sjálfum manni og þeim sem standa nærri.

Hér er, eins og við ýmsar aðrar aðstæður, hægt að horfa á glasið sem hálf fullt í staðinn fyrir hálf tómt. Spyrja sig, hvað er það sem ég hef sem er öruggt og gott? Horfa á það sem er TIL frekar en að einblína á það sem VANTAR. Spyrja sig, hvað get ég gert meira í þessum aðstæðum, sem ég má gera samkvæmt sóttvarnarreglum en sem ég hef ekki verið að gera? Kemur mögulega eitthvað gott út úr þessu öllu?

Fyrir langflesta skiptir máli að halda einhverri rútínu þótt innandyra sé, finna leiðir til að skapa og búa eitthvað til. Sumum finnst hjálp í því að skrifa, t.d. skrifa dagbók eða taka til hjá sér, flokka og raða, prjóna, teikna, lita eða hugleiða og slaka á. Fyrir þá sem voru orðnir fullir af streitu og þreytu þegar kófið skall á, er nú lag að nota tímann og hvíla sig, ná þreki að nýju. Ef kólguský halda áfram að hrannast upp þrátt fyrir allt, þá umfram allt að leita aðstoðar.  Að biðja um hjálp er ekki feimnismál og allir geta á einhverjum tímapunkti verið í þeim sporum. Hjálp er fyrir hendi. Það birtir upp um síðir því ekkert ástand varir að eilífu.

 Birt í Fréttablaðinu 10.11. 2020

Kolbrún Baldursdóttir, sálfræðingur og borgarfulltrúi Flokks fólksins.