Enginn á að þurfa að basla á efri árum

Fjárhagur og fjárhagsaðstæður eru stór áhrifaþáttur á líðan allra, sama á hvaða aldursskeiði þeir eru. Eftir því sem aldurinn færist yfir með tilheyrandi breytingum skiptir fátt eins miklu máli og fjárhagslegt öryggi. Líklegt má telja að flestir eldri borgarar búi við að minnsta kosti þokkalegt fjárhagslegt öryggi. Vitað er þó að ákveðinn hluti eldri borgara hefur ekki næg fjárráð, býr við ófullnægjandi aðstæður og líður jafnvel skort. Áhersluatriði Flokks fólksins er að enginn eldri borgari búi við skort af neinu tagi. Við viljum tryggja eldri borgurum mannsæmandi afkomu svo þeir geti lifað með reisn og notið ævikvöldsins.

Nokkuð hefur borið á því í umræðunni að vísað sé til eldri borgara eins og einsleits hóp. Þannig er því ekki háttað. Eldri borgarar eiga það sameiginlegt að hafa náð ákveðnum lífaldri. Að öðru leyti er þessi hópur ekkert frábrugðinn öðrum hópum fólks á einhverju öðru aldursskeiði.

Það sem kemur fyrst upp í hugann þegar talað er um efri árin er heilsufar. Þótt heilsuleysi geti gert vart við sig á öllum aldursskeiðum er hættan á heilsubresti vissulega mest á efri árum. Að þessu leyti gætir þó mikils mismunar hjá eldri borgurum. Hluti þeirra er við góða heilsu, hluti við þokkalega heilsu og enn annar við bágborna heilsu. Aðrar aðstæður s.s. fjölskylduaðstæður eru að sama skapi afar mismunandi.

Kröftug barátta Flokks fólksins fyrir réttindum eldra fólks

Flokkur fólksins hefur barist með blóði, svita og tárum á Alþingi til að rétta hlut eldra fólks en oftast ekki haft árangur sem erfiði í þeirri glímu við ríkisstjórnina. Vel hefur þó tekist til að skapa umræðu og stórsigur vannst þegar Flokkur fólksins vann í júlí 2019 mál fyrir hönd ellilífeyrisþega, þar sem Landsréttur komst að þeirri niðurstöðu að ríkið hefði brotið gegn eldri borgurum með því að skerða greiðslur með afturvirkri og íþyngjandi löggjöf. Niðurstaðan í því máli varð til þess að ríkið greiddi 29.000 eldri borgurum samtals um sjö milljarða króna.

Undir lok kjörtímabilsins bar barátta Flokks fólksins loks árangur á Alþingi þegar samþykkt var að stofna embætti hagsmunafulltrúa aldraðra og að blindum og sjónskertum stæði til boða leiðsöguhundar sér að kostnaðarlausu.

Burt með skerðingar á ellilífeyri vegna atvinnutekna!

Sú regla hefur gilt í íslensku samfélagi að eldri borgarar fara af vinnumarkaði 70 ára án tillits til þess hvort þeir sjálfir eða atvinnurekendur hafi óskað eftir því. Þetta er fólkið sem hefur alla sína starfstíð lagt sitt af mörkum til samfélagsins. Það er hreint fráleitt að launa þessu fólki með því að útiloka það frá vinnumarkaðnum þótt ákveðnum aldri hafi verið náð enda er lífaldur fráleitur mælikvarði á atgervi fólks.

Í hópi eldri borgara eru einstaklingar sem bæði geta og vilja vera áfram á vinnumarkaði við ólík störf. Það er ekki hlutverk ríkisins að leggja stein í götu eldri borgara sem vilja vera á vinnumarkaði.  Hvenær eldri borgari hættir að vinna er hans val og hans persónulega ákvörðun. Þess vegna vill Flokkur fólksins einfaldlega leggja niður skerðingar á ellilífeyri vegna atvinnutekna. Allt annað er ósanngjarnt.

Sú kynslóð sem hér um ræðir hefur öðlast reynslu og safnað fjölþættri þekkingu og í mörgum tilvikum er einmitt gagnlegt að blanda saman fólki á mismunandi aldursskeiðum á vinnustöðum. Hinn ungi heili er fljótur að tileinka sér nýja þekkingu er þarf langan tíma til að breyta henni á nothæfan skilning.

Hinn fullorðni heili er lengur að tileinka sér nýja þekkingu en fljótur að sjá hvernig hægt er at nota hana. Með því að fjölga eldri borgurum á vinnumarkaði geta þeir líka miðlað til annarra þroskuðum viðhorfum, sögulegum venjum og hefðum og dýrmætum menningararfi sem skilar sér vel í munnlegum samskiptum frá einum aðila til annars. Því lengur sem eldri borgarar eru virkir í atvinnulífinu og í sem nánustu tengslum við yngri kynslóðirnar því meiri ávinningur fyrir samfélagið í heild.
Gerum efri árin að gæðaárum. Þau eiga hvorki að vera fátæktargildra né kvíðaefni.

Tómas A. Tómasson, veitingamaður, er oddviti Flokks fólksins í Reykjavíkurkjördæmi norður.

Kolbrún Baldursdóttir, sálfræðingur og borgarfulltrúi, skipar 2. sæti á framboðslista Flokks fólksins í Reykjavíkurkjördæmi norður.

Birt í Morgunblaðinu 20. september 2021