Sálfræðingar hafi aðsetur í skólum og heyri undir skólastjórnendur

Tillaga um að skólasálfræðingar hafi aðsetur í skólum og heyri undir skólastjórnendur er lögð fram á fundi borgarstjórnar í dag:

Flokkur fólksins leggur til að sálfræðingar skólaþjónustu hafi aðsetur í þeim skólum sem þeir sinna. Einnig er lagt til að skólasálfræðingar heyri undir skólastjórnendur sem ákvarði í samráði við nemendaverndarráð verkefnalista sálfræðings án miðlægra afskipta. Fjarlægð skólasálfræðinga frá skólunum dregur úr skilvirkni. Biðlisti til skólasálfræðinga er í sögulegu hámarki. Nú í janúar 2021 bíða 837 börn ýmist eftir fyrstu eða frekari þjónustu. Barn bíður mánuðum saman eftir að hitta skólasálfræðing og foreldrar hafa upp til hópa ekki hugmynd um hver sálfræðingur skólans er.

Með því að færa aðsetur sálfræðinga til skólanna væru þeir í daglegri tengingu við börnin og kennara og yrðu hluti af skólasamfélaginu. Skilvirkni yrði meiri og þjónusta við börnin betri. Þverfaglegt samstarf sálfræðinga á þjónustumiðstöð gæti haldið áfram engu að síður, nú t.a.m. einnig í gegnum fjarfundabúnað.

Lagt er jafnframt til að yfirboðarar skólasálfræðinga verði skólastjórnendur en ekki þjónustumiðstöðvar. Enda þótt nemendaverndarráð hafi áhrif á verkefnalista sálfræðingsins, er nærtækast að skólastjórnendur og nemendaverndarráð stýri beiðnum til skólasálfræðingsins. Fram hefur komið hjá einstaka skólastjórnendum að þeir upplifi að þeir fái litlu ráðið um forgang mála til sálfræðings, jafnvel í brýnum málum.

 

Greinargerð

Fulltrúi Flokks fólksins lagði fram í upphafi kjörtímabils tillögu um að aðsetur skólasálfræðinga færðist út í skólana og hefur margrætt þetta allar götur síðan. Umræðan hefur engu skilað. Skólasálfræðingar koma ekki oftar út í skólanna til að vera hluti af skólasamfélaginu. Nær öll snerting skóla við skólasálfræðinga er í gegnum Þjónustumiðstöðina.

Skólasálfræðingarnir þurfa að komast í mun betri tengsl við börnin bæði í tíma og rúmi og einnig þurfa samskipti þeirra og tengsl við skólastjórnendur og skólasamfélagið að verða nánara. Allt of langt er á milli skólastjórnenda og kennara og skólasálfræðinga. Alls konar flækjustig er í gangi. Ef skólastjóri er sem dæmi ósáttur, kvartar hann við sinn yfirmann sem ræðir við yfirmann skólasálfræðings o.s.frv. Þetta skapar óþarfa hindrun og lengir samskiptaleiðir sem bitnar fyrst og síðast niður á börnunum. Með því að fá skólasálfræðingana inn á gólf er flestum svona hindrunum rutt í burt. Sáfræðiþjónusta skóla getur aldrei verið almennilega með puttann á púlsinum á meðan fyrirkomulagið er með þessum hætti.

Börnin og foreldrar þekkja ekki skólasálfræðinginn. Dæmi eru um að foreldrar og börn hafi aldrei séð skólasálfræðinginn. Dæmi er einnig um að foreldrar vissu ekki að sálfræðingar væru í leik- og grunnskólum borgarinnar. Til að sinna verkefnum koma þeir í flugumynd og ná þar af leiðandi ekki að vera sýnilegir börnum og foreldrum. Halda mætti allt eins að það væri markmið skóla- og frístundasviðs og þjónustumiðstöðva að fela skólasálfræðinga, kannski til að hlífa þeim við frekara áreiti sem er sannarlega mikið í ljósi þess að 800 börn eru á biðlista. Ef upp koma brýn mál þar sem óskað er eftir því að skólasálfræðingur sitji fundi með foreldrum með skömmum fyrirvara er það oft einfaldlega ekki hægt.

Í þessari tillögu leggur fulltrúi Flokks fólksins jafnframt til að skólinn sjálfur (skólastjórnendur og nemendaverndarráð) haldi utan um verkefnalistann og stýri alfarið röðun tilvísana. Framkvæmdin nú er þannig að umsjónarkennari/foreldra vísa máli barns til nemendaverndaráða telji þeir að barn þurfi sérstaka aðstoð vegna fötlunar, sjúkdóms eða námslegra, félagslegra eða tilfinningalegra erfiðleika. Það er því nærtækast að nemendaverndarráð stýri sjálft beiðnum til sálfræðinga eða annarra fagfólks sem sinnir viðkomandi skóla en ekki utanaðkomandi aðili.

 

Lang eðlilegasta fyrirkomulagið er að skólarnir forgangsraði sjálfir málum sínum til fagaðila skólanna frekar en það sé gert á þjónustumiðstöðvum eða miðlægt. Enginn þekkir betur barnið, líðan þess og atferli en foreldrar og kennarar, sem og starfsfólk skólans. Skóli á ekki að þurfa að eiga það við einhverja utan skólans ef barn þarf að komast strax til skólasálfræðings. Miðlægt vald getur aldrei áttað sig eins vel á þróun mála barns en skólinn sjálfur sem er í beinu og milliliðalausu sambandi við foreldra.

Fjölga þarf sálfræðingum í skólum

Til að taka á biðlistavandanum fyrir alvöru þarf stöðugildum sálfræðinga skóla að fjölga. Öðruvísi verður ekki tekið á mörg hundruð barna biðlista. Tilvísunum hefur fjölgað með tilkomu COVID-19. Tillaga Flokks fólksins um að fjölga stöðugildum skólasálfræðinga um þrjú og einnig talmeinafræðinga um tvö, var AFTUR felld í desember s.l. Fyrir skóla með meira en 400 nemendur er þörf fyrir allt að 100% sálfræðingi. Hlutverk skólasálfræðinga er fjölþætt þótt þeir stundi ekki hefðbundna meðferð. Þeir annast skimanir og greiningar sem kennari, skólasálfræðingur og foreldrar telja nauðsynlegt að framkvæma til að geta tekið upplýsta ákvörðun um hvaða og hvernig náms- og félagslegt úrræði barnið þarf í hverju tilviki. Önnur verkefni, ekki síður mikilvæg sem þeim ber að sinna, er stuðningur og ráðgjöf til barna, kennara og foreldra auk fræðslu eftir ósk skólans. Í núverandi fyrirkomulagi virðist sem skólasálfræðingar sinni aðeins greiningarþættinum. Börnum er vísað annað í viðtöl og þá tekur aftur við bið. Hluti af starfi skólasálfræðings á að vera að sinna viðtölum bæði fyrir og eftir greiningar í þeim tilfellum sem greininga er þörf. Það eru engin meðferðarúrræði eins og t.d. viðtöl af hálfu þjónustumiðstöðvar, eingöngu skilafundur eftir greiningar.

Fulltrúi Flokks fólksins lagði fram tillögu árið 2019 um að skólasálfræðingar í skólum færist undir skóla- og frístundarsvið til að komast í betri tengingu við skólasamfélagið, börnin og kennarana. Eðlilegast væri því að skólasálfræðingar skólanna heyrðu undir undir skóla- og frístundaráð en ekki velferðarráð/svið sem hún er í dag. Með því að skólasálfræðingar heyri undir skóla- og frístundaráð/svið yrði hlutverk skólaþjónustu gagnvart skólum og starfsfólki þeirra eflt enda stuðningur við börn og ungmenni í skólastarfi og allt utan um hald þá undir sama þaki ef svo má segja.

Tillagan var felld.

 

Meirihlutinn í borgarstjórn, velferðarráði og skóla- og frístundaráði hunsar ákall skólastjórnenda sem kom skýrt fram í skýrslu innri endurskoðunar sem kom út í júlí 2019. Þar segir að skólastjórnendur upp til hópa vilja að sálfræðingar komi meira inn í skólanna til að styrkja formlegar stoðir og innviði skólakerfisins til að hægt sé að sinna börnum og kennurum betur og ekki síst til að eiga betri möguleika á að stytta biðlista. Nærvera þeirra myndi létta álagi á kennara. Í raun má segja að það sé engin haldbær rök fyrir því að skólaþjónusta tilheyri ekki því sviði sem rekur skólanna.

 

Nokkrir hagnýtir þættir

Í einhverjum skólum þar sem húsnæði er sprungið gæti reynst erfitt að finna skólasálfræðingnum aðstöðu. En það er vandamál sem vel er hægt að leysa ef allir leggjast á eitt. Skólasálfræðingur þarf stól og borð og dæmi eru um að sálfræðingur noti aðstöðu hjúkrunarfræðings þegar hann er ekki í skólanum.

 

Samstarf við heilsugæslu: Sálfræðingar eru vissulega á heilsugæslustöðvum en þar er margra mánaða bið. Í flestum skólum eru því miður mjög takmörkuð samskipti við heilsugæsluna þrátt fyrir að hjúkrunarfræðingur af heilsugæslustöð sé um leið skólahjúkrunarfræðingur.

 

Í fjölmörgum tilfellum hafa börn sem nauðsynlega hafa þurft sálfræðiþjónustu, eða greiningu sem aðeins sálfræðingar mega framkvæma, ekki fengið slíka þjónustu á grunnskólaárum sínum. Foreldrar sem gefist hafa upp á að fá aðstoð fyrir barn sitt hjá skólasálfræðingi hafa stundum þurft að kaupa sálfræðiþjónustu, þar með talda greiningu frá sálfræðingi úti í bæ. Eins og skilja má eiga ekki allir foreldrar þess kost að fjármagna slíkt, og því sitja börnin ekki við sama borð hvað kemur að tækifærum til að fá þá þjónustu sem þau þarfnast.

 

Vandinn er þess utan mismikill eftir hverfum sem þýðir að það fer eftir því í hvaða hverfi þú býrð hvort barnið þitt komist til skólasálfræðings eftir mánuð eða eftir eitt ár. Með þessu er verið að mismuna börnum eftir því hvar þau búa. Er komið að því að foreldrar þurfi að huga að hvort þessi þjónusta sé til staðar fyrir barnið þeirra þegar ákveða skal hvar í borginni fjölskyldan vill búa ? Aðgengi að sálfræðiþjónusta barna á hvorki að vera háð efnahag eða búsetu.

Stytting vinnuvikunnar má ekkert kosta

Það er sérkennilegt að fullnægjandi fjármagn skuli ekki fylgja styttingu vinnuvikunnar þar sem að með styttingunni eykst álag á starfsfólk vegna undirmönnunar sem stytting vinnuviku leiðir til. Þetta er í andstöðu við boðun meirihlutans sem er að halda vel utan um starfsfólk.

Þar sem engin viðbót verður á starfsfólki og starfsemin ekki styrkt með aukamönnum þarf hver og einn að hlaupa hraðar til að fá að fara einu sinni í viku fyrr heim. Góð þjónusta við börn byggir m.a. á að fjöldi stöðugilda sé í samræmi við fjölda barna og kröfur sem starfsemin gerir til starfsfólksins. Álag á starfsfólk kemur niður á því sjálfu, börnunum og utanumhaldi starfseminnar. Stytting vinnuvikunnar er frábær kjarabót og því mikilvægt að afleiðan verði ekki neikvæð og að fólk finni sig undir allt of miklu álagi þá tíma sem það er í vinnunni.

Þess vegna lagði Flokkur fólksins það til í borgarráði í vikunni að gerð verði könnun á hvort og þá hvaða áhrif stytting vinnuvikunnar hefur á börnin, starfsmenn og starfið í leikskólum:

Þetta er lagt til í ljósi þess að forsenda Reykjavíkurborgar á styttingu vinnuviku hjá dagvinnufólki er að breyting á skipulagi vinnutíma megi ekki leiða til breytinga á launum starfsfólks eða launakostnaði starfsstaða þrátt fyrir að opnunartími verður óbreyttur.

Í greinargerð segir að til að tryggja trúverðugleika er mikilvægt að könnun sem þessi verði gerð af óháðum aðilum. Meta þarf áhrif styttingar vinnuvikunnar (bæði kosti og galla) á börnin, starfsmenn og starfið á hlutlausan og faglegan hátt.

Þeir sem tekið hafa þátt í tilraunaverkefni um styttingu vinnuvikunnar hafa lýst ánægju sinni með verkefnið. Fulltrúi Flokks fólksins fagnaði þessu verkefni og batt ávallt vonir við að það myndi verða til framtíðar. Engar upplýsingar hafa þó borist um að styttingin hafi haft einhver áhrif á faglegt starf, öryggi og gæði og því ber að fagna. Eðli málsins samkvæmt leiðir stytting vinnuviku til þess að fleiri börn eru á starfsmann sem þýðir minni tími er til að sinna hverju barni fyrir sig og þá sérstaklega þeim börnum sem höllum fæti standa.  Vel kann að vera að þetta jafnist út, að einhverjir  foreldrar sæki einfaldlega börnin sín fyrr t.d. þeir sem vinna sjálfir “styttri vinnuviku”. En það eru margir foreldrar sem eru ekki með styttingu vinnuvikunnar og ef svo er þá er útfærslan oft ólík milli stétta. Því er ekki hægt að stóla á að slík aðlögun/jöfnun verði.

Í ljósi alls ofangreinds leggur fulltrúi Flokks fólksins til að skoðað verði með markvissum hætti hvaða áhrif þessi breyting hefur á starfsfólk, starfið og börnin.

 

Borgin lagi veðrið

Hafnartorg. Skemmtileg fyrirsögn:)

 

Hér er tillaga Flokks fólksins um Hafnartorg, lögð fram á fundi skipulags- og samgönguráðs í vikunni:

Hafnartorgið er í hjarta bæjarins. Nú eru þar miklar byggingar og er svæðið kalt ásýndum í ýmsum merkingum. Þarna er vindasamt. Einkaaðilar hafa fengið mikil völd í þessu tilfelli en Reginn er eigandi alls verslunarsvæðisins. 

Þótt þeir ráði hverjir fái leyfi til rekstur á götum við Hafnartorgi hefur Reykjavíkurborg engu að síður mikið um það að segja hvernig umhverfi Hafnartorgs lítur út. Borgararnir eiga líka rétt á að sjónarmið þeirra um borgina fái að koma fram.

 

Fulltrúi Flokks fólksins spyr hvort skipulagsyfirvöld borgarinnar ætli beita sér til að gera þetta svæði meira aðlaðandi, veðursælla og lygnari stað? Fulltrúi Flokks fólksins hefur áður talað um líkantilraunir í vindgöngum. Umræða um vindstrengi í og við Hafnartorg gefa tilefni til að endurtaka þá umræðu enda virðist ekki þörf á. Í líkantilraunum er hægt að mæla hvernig form húsa og staðsetning hafa áhrif á vindstrengi. Sumt byggingarlag ,svo sem þegar hús mjókka upp ( t.d Hallgrímskirkju) lyfta vindinum en kassalaga hús (t.d. Höfðatorg) beina vindi jafnt upp og niður með tilheyrandi vindstrengjum niður við jörð. Tilraunir í vindgöngum geta svarað öllum slíkum spurningum. Lagt er því til að skipulagsyfirvöld í borginni taki upp þess háttar vinnubrögð. Það gæti fyrirbyggt mörg skipulagsslysin.

Ströng inntökuskilyrði - enginn biðlisti

Ég fékk svar í vikunni við fyrirspurn um biðlista eftir sérskólaúrræði. Fram kemur að heilt á litið bíða á þriðja tug barna eftir sérskólaúrræð. Í Klettaskóla er sagður enginn biðlisti en ég tel að það geti verið vegna þess að inntökuskilyrðin eru of ströng/stíf?

Áður hef ég velt upp þeirri spurningu hvort inntökuskilyrði séu höfð of ströng til að fæla þá foreldra barna frá sem eru með þroskahömlun á miðlungs eða vægara stigi að sækja um Klettaskóla. Sömu inntökuviðmið hafa gilt um skólavist í þátttökubekknum og í Klettaskóla sjálfum.

Foreldrar barna sem ná ekki þessum viðmiðum eða naumlega (jafnvel þótt ekki muni nema einu stigi í greindarvísitölu) reyna ekki að sækja um því þau vita að það þýðir ekki. Á meðan eru kannski börn með þroskahömlun á einhverju stigi að berjast í bökkum inn í almennum bekk, líður illa, finnast þau vera ómöguleg, eru einangruð, er strítt og eru á engan hátt meðal jafningja?

Í ljósi vaxandi vanlíðunar barna sem sjá mátti í skýrslum m.a. Embættis landlæknis 2020, aukins sjálfsskaða og hækkaðri tíðni sjálfsvígshugsana einnig samkvæmt skýrslu Embættis landlæknis 2020 er brýnt að yfirfara inntökuskilyrði í sérskólaúrræði og í sérdeildir. Það verður að vera til pláss fyrir þau börn sem að mati foreldra og fagfólks óska eftir að stunda nám í skóla eins og Klettaskóla. Aðalmálið er að barni líði vel í skóla sínum og geti myndað mikilvæg félagsleg tengsl. Skóli án aðgreiningar eins og hann er í dag er ekki að mæta þörfum allra barna. Það hefur verið vitað lengi.

 

39 uppsagnir vegna vanskila á frístundavistun

Í dag var fundur hjá skóla- og frístundaráði. Ég sat ekki fundinn enda er þar bara varamaður. En ég fékk svar við fyrirspurn hvort börn hafi þurft að hætta á frístundaheimili á haustönn 2020 vegna vanskila. Á haustönn 2020 voru sendar út 39 uppsagnir vegna vanskila á frístundavistun. Foreldrar 10 barna athuguðu ekki með frekari aðstoð og hefur börnum þeirra verið vísað úr frístundaheimilisdvölinni. Mér finnst þetta ómögulegt og hef bara áhyggjur af þessum börnum.

Ég veit reyndar ekki hvort skóla- og frístundasvið hefur kannað með þau t.d. hvernig það kemur við þau að vera meinað að koma á frístundaheimilið vegna skuldar foreldra? Hefur t.d. verið kannað með hvort foreldrar hafa fundið önnur dvalarúrræði fyrir þessi börn? Ég vil minna á í þessu sambandi að ávallt þegar börn eru annars vegar ber að hafa hagsmuni þeirra að leiðarljósi í ákvörðunum sem varða börn.

Auðvitað á skóla- og frístundasvið að hafa frumkvæði í að hafa samband við þessa foreldra og kanna með hag barnanna og bjóða foreldrum að finna leiðir hvort sem það er í formi samninga eða sérstakrar aðstoðar til þess að opna aftur fyrir möguleika þessara barna að koma í frístundina að nýju.

Ofbeldi gegn öldruðum

Skýrsla starfshóps um aldraða og heimilisofbeldi hefur verið kynnt í borginni. Ég lét bóka eftirfarandi:

 

Ofbeldi gegn öldruðum er alvarlegt mál og því miður berast fregnir af slíkum tilfellum. Fulltrúi Flokks fólksins fagnar skýrslunni enda mikilvægt að safna gögnum með reglulegu millibili um svo viðkvæmt og alvarlegt mál. Hér á landi er ekki til ákveðin stefna um málefni aldraðra þegar kemur að ofbeldi og vanrækslu. Yfir öldruðum og öðrum viðkvæmum hópum er mikilvægt að stjórnvöld og samfélagið allt standi saman vaktina. Ef horft er til rannsókna má sjá að 2-10% aldraðra eru þolendur ofbeldis. Ofbeldi gegn öldruðum getur verið andlegt og líkamlegt og stundum er það í formi vanrækslu. Fulltrúi Flokks fólksins styður tillögur s.s. að útbúið verði upplýsingaefni fyrir aldraða um heimilisofbeldi. Samstarf heilsugæslu, þjónustumiðstöðva og Landspítala er brýnt til þess að freista þess að flest mál komi fram í dagsljósið og hægt verði að fylgja þeim eftir með fullnægjandi hætti. Ofbeldi/heimilisofbeldi er falinn vandi. Eldri borgarar sem beittir eru ofbeldi kunna að upplifa skömm og vanmátt og kjósa því að leyna því ofbeldi sem þeir verða fyrir. Á þeirra uppvaxtarárum var ofbeldi almennt ekki mikið rætt og fræðsla afar takmörkuð. Sumir eldri borgarar gera sér jafnvel ekki grein fyrir að verið er að beita þá ofbeldi.

Röng forgangsröðun

Ég varð hissa þegar meirihlutinn í borgarráði vísaði frá tillögu um að endurskoða áherslur sína í ljósi þess að stór hluti útsvars fer í eitthvað allt annað en beina þjónustu við borgarbúa. Ég tel að það hefði ekki skaðað að hún fengi skoðun þar sem hundruð barna bíða eftir þjónustu fagfólks á vegum borgarinnar.

Tillagan:

Flokkur fólksins í borgarstjórn leggur til að núverandi meirihluti endurskoði áherslur sína í ljósi þess að stór hluti útsvars fer í eitthvað allt annað en beina þjónustu við borgarbúa. Útsvar Reykjavíkurborgar er eins hátt og lög leyfa. Engu að síður er þjónusta við borgarbúa víða ábótavant. Við búum í samfélagi þar sem samneysla er grunnurinn. Við borgum útsvar til að halda uppi grunnþjónustu, lögbundinni þjónustu og annarri sem við teljum nauðsynlega til að allir geti lifað mannsæmandi lífi. Skóla- og velferðarþjónusta er stærsti þátturinn í þjónustu borgarinnar enda útilokað að lifa áhyggjulausu lífi ef grunnþættir velferðar og menntunar eru ekki til staðar.

Jafnvel þó útsvar sé í hæstu hæðum þá eru skuldir borgarinnar það líka. Á sama tíma bíða um 800 börn eftir þjónustu fagfólks skóla, helmingur þeirra eftir fyrstu þjónustu. Viðhaldi skólabygginga er ábótavant. Umræða um heilsuspillandi skemmdir í Fossvogsskóla er reglubundin og verður æ áleitnari.

Fram að Covid mátti víða sjá bruðl og sóun á almannafé í algeran óþarfa t.d. ferðir erlendis, borgarstjóri, hans fylgdarsveinn og sægur embættismanna og kostaði þetta tugi milljóna króna. Háar upphæðir fóru í alls konar önnur verkefni sem margir hafa kallað gæluverkefni. Á meðan bíða hundruð barna eftir nauðsynlegri þjónustu sem borgin á að veita!

Greinargerð

Nú er seinni hluti þessa kjörtímabils hafinn og margir hafa áhyggjur af því hvernig meirihlutinn mun skilja við að kjörtímabilinu loknu. Sumar ákvarðanir meirihlutans hafa verið teknar á ófullnægjandi grundvelli en eru óafturkræfar og því verður ekki hægt að laga mistökin þegar næsta borgarstjórn tekur við. Skipulagsmál hafa sætt mikilli gagnrýni af borgarbúum. Sjá má t.d. Hafnartorg, sem þykir kalt og óaðlaðandi. Þarna samþykkti meirihlutinn skipulag sem felur í sér að á torginu myndast vindgöng sem fæla í burtu vegfarendur. Þá var hellulögn á torginu gölluð en það tók marga mánuði að bæta úr ástandinu. Lántaka er lántaka. Ávallt kemur að skuldadögum. Jafnvel þótt lán séu hagstæð nú er ekki víst að svo verði áfram. Þessi og síðasti meirihluti hefur ekki gætt hófs og ekki sýnt fjármálum borgarinnar tilhlýðandi virðingu. Það mátti sjá skýrt í skýrslu innri endurskoðunar um Braggann í Nauthólsvík og endurgerð hans.

Þessi meirihluti hefði einnig geta gert mikið meira til að flýta fyrir orkuskiptum, hvatt íbúa og stutt við bakið á þeim að skipta yfir í vistvæn farartæki.

Tillögur Flokks fólksins í þeim efnum hafa mætt daufum eyrum. Vel mætti skoða að þeir sem aka raf-, metan og tvískiptum bílum greiði ekki stöðugjald í bílastæðahúsum í miðbænum. Bæði yrði það hvatning að skipta yfir í vistvænt farartæki og einnig að reyna að laða landann til að koma miðsvæðis og þar með styðja við þær verslanir sem þar eru eftir og veitingastaði sem eru að reyna að þrauka Covid. Meiri hluti borgarstjórnar þarf að víkka áherslur sínar þegar kemur að grænum lausnum og taka tillit til ólíkra sjónarmiða.

Skipulagsstefna meirihlutans hefur einkennst af því að þrengja og þétta íbúabyggð. Afleiðingarnar eru víða slæmar. Ákveðinn hluti borgarinnar t.d. niður við Nýlendugötu og Skúlagötu er dimmur og óaðlaðandi. Útsýni úr blokkum þar nær aðeins inn í stofu eða herbergi hjá næsta nágranna. Smáar íbúðir eru auk þess á þessu svæði svo dýrar að aðeins þeir betur settu fjárhagslega hafa efni á þeim. Hvar eru allar hagkvæmu íbúðirnar sem átti að byggja? Þétting byggðar er ekkert annað en tilraun til að afla peninga á sem skemmstum tíma. Enda þótt þétta megi víða byggð þarf að gæta hófs í því sem öðru og í því verður einnig að vera einhver skynsemi. Það verður áhugavert að sjá hverjar afleiðingarnar verða af því að byggja blokkir ofan í hver aðra á sem minnstu flatarmáli. Við vitum vel hvaða áhrif það hafði á félagsmál í Breiðholti þegar blokkir voru byggðar ofan í hver aðra til þess að þjappa sem flestu fólki á sama stað. Svo þröng byggð dregur úr samfélagsmyndun og eykur félagslega einangrun eins og gerst hefur í einu hverfi í Breiðholti. Þá eykst einnig álag á samfélagslega innviði, allt frá skólum niður á veitukerfi.

Áramótagrein oddvita Flokks fólksins

Litið um öxl árið 2020. 
Áramótagrein Flokks fólksins í borgarstjórn birt á Kjarnanum

Vonandi verður bið á því að við þurfum að upplifa annað eins ár og 2020. Hver átti von á að við gengum í gegnum þær aðstæður sem nú ríkja þar sem skæð veira skekur heiminn allan? Ástandið kallar á æðruleysi og samstöðu. Í æðruleysi felst m.a. að sætta sig við það sem ekki fæst breytt. Enginn er beinlínis sökudólgur og enginn er óhultur. Veiran er sameiginlegur óvinur og allir, án tillits til samskipta eða sambanda, vináttu eða ágreinings, þurfa að berjast gegn vánni.

Við höfum öll verið sammála um að ætla ekki að leyfa þessum skæða sjúkdómi að höggva skörð í samfélagið okkar með tilheyrandi sársauka og hörmungum. Öll höfum við einnig verið sammála um að standa vörð um viðkvæma hópa, þá sem hafa verið og eru veikir. Margir hafa misst lífsviðurværi sitt sem getur tekið toll af heilsu fólks. Þeir sem hafa alið önn fyrir sér og sínum eru skyndilega komnir á atvinnuleysisbætur. Hugur okkar í Flokki fólksins er hjá þessu fólki og fjölskyldum þeirra.

 

Þakkir til starfsmanna borgarinnar

Það er mat fulltrúa Flokks fólksins að ásamt því að sinna vel fólkinu, ekki eingöngu á erfiðleikatímum heldur alltaf, ber okkur sem stjórnvald á neyðartímum að stappa í það stálinu, blása í það von og trú. Við sem kjörnir fulltrúar eigum að haga okkur eins og skipstjórar, fara síðust frá borði, ef nota má þá samlíkingu.

Ég er stoltur fulltrúi Flokks fólksins í borgarstjórn. Flokkurinn er vakinn og sofinn yfir þörfum fólks og að það fái þörfum sínum mætt eins og lög gera ráð fyrir. Kjörorð okkar er „Fólkið fyrst.“ Flokkur fólksins berst gegn fátækt og misrétti og við berjumst fyrir bættum kjörum og aðstæðum þeirra verst settu. Mörgum eldri borgurum og öryrkjum líður illa í ríku samfélagi okkar. Engin ætti að þurfa að hafa áhyggjur af grunnþörfum. Hópur hinna lakast settu er oft falinn og um hann ríkir jafnvel þöggun.

Starfsfólk Reykjavíkurborgar hefur staðið sig vel við þessar aðstæður. Flokkur fólksins kann þeim öllum bestu þakkir fyrir. 

 

Fátækt er staðreynd

Fátækt meðal barna á Íslandi er staðreynd og á sér margar birtingarmyndir. Enda þótt við sjáum ekki fólk liggjandi á götunni eða grátandi börn að betla, eru allt of margir á  vergangi með börnin sín. Börn einstæðra foreldra búa oft við sárafátækt. Foreldrar á lægstu launum eru líklegust til að vera hluti af þessum hópi.

Foreldrar sem eru aðþrengdir fjárhagslega þurfa að forgangsraða ef endar ná ekki saman og þá koma grunnþarfir fyrst. Börn fátækra foreldra sitja ekki við sama borð og börn efnameiri foreldra. Í mörgum tilfellum fer stærsti hluti launa láglaunafólks í húsaleigu, allt að 80%. Það er ómögulegt að ná endum saman þegar 20% launa þurfa að duga fyrir öllu öðru. Þessi staða hefur ríkt í Reykjavík í meira en áratug.

Til að tryggja að ekkert fátækt barn sé svangt í skólanum lögðum við til á árinu að öll börn í leik- og grunnskólum borgarinnar fái fríar skólamáltíðir. Sú tillaga var felld. Við höfum líka lagt til að fresta gjaldskrárhækkunum um eitt ár í ljósi ástandsins í þjóðfélaginu eða afnema hagræðingarkröfu á skóla- og frístundasviði og velferðarsviði árið 2021. Til viðbótar höfum við lagt til hækkun á úthlutun fjárhæðar fyrir íslenskukennslu barna af erlendum uppruna sem eru verst sett í íslensku, afnám tekjutengingar húsnæðisstuðnings, fjölgun stöðugilda sálfræðinga í skólum og að vannýttar fjárhæðir Frístundakortsins vegna COVID færist yfir á næsta ár, 2021. Allt eru þetta tillögur sem miða að því að létta íbúum borgarinnar róðurinn í kreppuástandi. Þetta eru eingöngu nokkur dæmi um tillögur okkar og allar hafa þær verið felldar af meirihlutanum.

Langir biðlistar rótgróið mein í Reykjavík

Hinn langi biðlisti barna til fagaðila skólaþjónustu er ólíðandi. Samkvæmt nýjum vef sem sýna lykiltölur eru um 800 börn á bið eftir fagfólki skólaþjónustu, um helmingur eftir fyrstu þjónustu. Langflest börn bíða eftir að komast til sálfræðings. Til að komast til talmeinafræðinga bíða yfir 200 börn. Mikill munur er á biðlistum eftir hverfum. Það kæmi ekki á óvart að foreldrar leiti sér að húsnæði þar sem staðan er góð í skóla hverfisins hvað varðar aðgengi að skólasálfræðingi og öðru fagfólki.  Velferðaryfirvöld segja að málum sé forgangsraðað eftir alvarleika. Það er ekki óeðlilegt en hafa verður í huga að mál getur orðið að bráðamáli í einni svipan sérstaklega ef barn hefur beðið lengi eftir aðstoð. Það sárvantar fleiri fagaðila til starfa til að sinna því dýrmætasta sem við eigum, börnunum. Tillaga Flokks fólksins í borgarstjórn um fjölgun stöðugilda fagaðila hefur ítrekað verið felld. Bíða á eftir frumvarpi félagsmálaráðherra sem á að samþætta þjónustuna. Kosningar eru á næsta ári og því fátt fast í hendi þegar kemur að metnaðarfullu frumvarpi ráðherra. Eiga börnin bara að bíða þangað til?

 

Sykurhúðaður sýndarveruleiki

Á árinu 2020 hefur fulltrúi Flokks fólksins lagt fram vel yfir 100 mál í borgarstjórn. Þetta eru á bilinu 60-70 tillögur og 50-60 fyrirspurnir. Eingöngu þrjár tillögur voru samþykktar sem allar sneru að viðspyrnu aðgerðum vegna faraldursins. Um 25 tillögum var vísað frá eða felldar en önnur mál sitja einhvers staðar föst í kerfinu, vísað til fagráða eða stjórna. Meirihlutinn hefur hins vegar tekið til sín nokkrar tillögur og gert að sínum í skjóli þess að breyta þurfi kannski einni setningu, eða með þeim rökum að það átti hvort eð er að gera þetta.

Í þessu kristallast sú staðreynd að síðustu meirihlutar í borginni og sá sem nú er, forgangsraða þjónustu við fólkið ekki ofarlega. Frekar hefur verið lögð áhersla á skreytingar eða verkefni sem vel mega bíða betri tíma. Smáar sem stórar framkvæmdir og alls kyns sérstök verkefni: viti, mathöll, torg, braggi, þrengingar gatna, stíga, flest sem kemur ekki beint lífsviðurværi fólks við.

Ennþá er t.d. bragginn óuppgerður, ekki aðeins í orðsins fyllstu merkingu, heldur sem fjármálaklúður. Minnisvarði um hvernig kaupin gengu á eyrinni: skortur á eftirliti, vanáætlanir, verk gerð án útboðs, án samninga, jafnvel án heimildar. Viðreisn, VG og Píratar hafa staðið vörð um þetta verklag og varið það. Öll bera þau ábyrgðina.

 

Þykjustusamráð við borgarana

Fá hugtök hafa sennilega verið orðuð eins oft á þessu kjörtímabili og hugtakið samráð. Hugtakið samráð hefur komið upp í málum eins og Laugavegslokunum, um Skerjafjörð, skólamál í norðanverðum Grafarvogi, svokallaðan Sjómannareit, aðgengismál fatlaðra og margt fleira. Meirihlutinn í borgarstjórn hefur sínar eigin skilgreiningar á hvað samráð er og ekkert í þeirri skilgreiningu segir til um hvort bjóða eigi borgarbúum að ákvörðunarborðinu.

Þegar kallað er eftir samráði milli meirihluta og minnihluta eru algeng viðbrögð meirihlutans að segja: „Þetta stendur í meirihlutasáttmálanum, þetta er okkar stefna og allir vissu hver hún var þegar við vorum kosin.“ Við svona aðstæður skapar meirihlutinn sýndarlýðræði. Þau þykjast hlusta á alla borgarbúa en gera það ekki. Ef samráð á að vera í alvöru þurfa fulltrúar notenda að vera í öllum samráðshópum, á öllum STIGUM, líka á byrjunarstigi velferðarsviðsins sem og annarra sviða og aðkoma þeirra að vera virk á öllum stigum frá byrjun til enda. Ég vil minna hér á kjörorð fatlaðra í þessu sambandi: „Ekkert um okkur án okkar!“ Þessi hópur veit hvað hann er að tala um í þessum efnum.

 

Farleiðir og umhverfismál

Almenningssamgöngur hafa heldur ekki staðið fötluðu fólki til boða. Loksins á nú að bjóða út fyrsta áfanga framkvæmda við endurbætur á umhverfi strætisvagnabiðstöðva. Staðan er slæm á meira en 500 stöðum, bæði aðgengi og yfirborð. Samkvæmt kynningu sem flutt var í skipulags- og samgönguráði, er aðgengi eiginlega hvergi gott og yfirborð aðeins gott á 11 stöðum af 556 stöðum.

Aðgengi að strætisvagnabiðstöðvum hefur auðvitað komið verst niður á fötluðu fólki. Strætó, sem almenningssamgöngur, hefur ekki verið raunhæfur kostur fyrir fatlað fólk og þess vegna eru almenningssamgöngur lítið notaðar af hreyfihömluðu, sjónskertu og blindu fólki. Ástandið er það slæmt að reikna má með löngum tíma að gera ástandið viðunandi, hvað þá fullnægjandi.

Meirihlutanum verður tíðrætt um „græna planið“ svokallaða sem á að sýna hvað þau eru umhverfisvæn. Hvað með lagningu Arnarnesvegar? Hversu græn getur sú framkvæmd verið? Hraðbraut ofan í Vetrargarð. Hraðbraut sem klýfur Vatnsendahvarf að endilöngu mun draga úr framtíðarmöguleikum Vetrargarðsins og svæðisins í heild. Náttúrulegar fjörur eru að verða fágætar í Reykjavík. Landfylling í tengslum við uppbyggingu íbúðahverfis t.d. í Skerjafirði munu skerða náttúrulegar fjörur í Reykjavík, Náttúrufræðistofnun hefur mælst til að fjörulífi verði ekki raskað. Forsendur fyrir þéttingu byggðar, og þeirri hagkvæmni sem því getur fylgt, eiga ekki að byggjast á því að raska lífríkustu svæðum Reykjavíkur. Sumar fjörur einkennast af leirum, aðrar af þaragróðri. Þetta eru mikilvæg svæði fyrir smádýr og fugla.  

 

Lífið í minnihlutanum

Hvernig er svo að vera í minnihluta? Sem kjörinn fulltrúi í minnihluta hefur maður ekki mikil áhrif. Að leggja fram bókun er eiginlega eini farvegurinn til að opinbera skoðun á máli eða afgreiðslu mála og með bókun er hægt að koma upplýsingum til fólksins. Við getum lagt fram fyrirspurnir og við fáum svör. Bókanir Flokks fólksins skipta  hundruðum og má sjá þær allar á heimasíðunni www.kolbrunbaldurs.is

Tillaga frá minnihluta hefur aldrei (kannski einu sinni) verið samþykkt á sjálfum fundum borgarstjórnar. Margoft hefur aðeins munað einu atkvæði sem þessi tæpi meirihluti hefur umfram minnihlutann. Allmörg tilvik eru þar sem meirihlutanum líkar tillaga minnihlutans og gerir hana þá að sinni, stundum samstundis eða síðar. En þá er þess vel gætt að aftengja hana uppruna sínum.

 

Lokaorð

Flokkur fólksins vill að öllu fólki, líði vel í borginni. Við höfum efni á því. Fólk þarf að finna til öryggis, að stjórnvöld láti það sig varða og að það þurfi ekki að kvíða morgundeginum. Að það hafi fæði, klæði og húsnæði, og komist milli staða án vandræða til að sinna störfum sínum og öðrum skyldum. Ef þessir þættir eru ekki í lagi skiptir litlu  máli hvernig umhverfið er, hvort þú hafir bragga, pálma eða Laugaveginn í breyttri göngugötumynd. Kjörorð okkar í Flokki fólksins er Fólkið fyrst!

Ég óska borgarbúum og landsmönnum öllum friðar yfir hátíðarnar og gleðilegs árs.

Kolbrún Baldursdóttir, oddviti Flokks fólksins í borgarstjórn.
Birt á vefsíðu Kjarnans 30. desember 2020

 

Hundaeftirlitsgjald ólögmætt?

Skatt má ekki leggja á nema með lögum en svo segir í 40. gr. stjórnarskrárinnar. Öðru gegnir um þjónustugjöld. Stjórnvöldum er almennt heimilt að krefjast greiðslu fyrir veitta þjónustu. Ef stjórnvöld á annað borð innheimta gjöld langt umfram kostnaðarþörf er ekki um annað að ræða en skattheimtu í dulbúningi. Hundaeftirlitsgjald í Reykjavík er skýrt dæmi um slíkt. Reykvíkingar þurfa að greiða árlega 19.850 kr. vilji þeir eiga hund. Sú gjaldtaka er sögð nauðsynleg til að standa undir kostnaði við hundaeftirlit í borginni. Eigendur skráðra hunda greiða auk þess skráningargjald þegar hundurinn er fyrst skráður og þegar hundurinn deyr er ekki hægt að afskrá hann nema framvísa vottorði frá dýralækni sem einnig þarf að greiða fyrir.

Því vekur það athygli hvernig störfum hundaeftirlitsins er lýst í nýrri skýrslu stýrihóps um þjónustu við gæludýr. Í skýrslunni segir „Meginverkefni hundaeftirlitsins í dag felst í að taka við ábendingum um óskráða hunda sem og að fá óskráða hunda á skrá og sinna afskráningum á móti.“ Hvers vegna skyldi svo mikil áhersla vera lögð á skráningu hunda? Það gefur augaleið að það er til að auka tekjurnar. Um 2.000 hundar eru á skrá í Reykjavík en samkvæmt skýrslu stýrihópsins má gera ráð fyrir því að hundar séu á a.m.k. 9.000 heimilum í borginni. Hundaeftirlitið getur því aukið tekjur ef fleiri hundar eru skráðir.

Það fylgir því vinna að hafa eftirlit með hundum og fanga lausa hunda. Sú starfsemi er þó langt frá því að vera svo umsvifamikil að innheimta þurfi jafn hátt gjald og nú er gert. Samkvæmt upplýsingum frá heilbrigðiseftirliti Reykjavíkurborgar hefur hundaeftirlitið tekið í vörslu 19 hunda síðastliðin tvö ár, minna en einn hund á mánuði.

Samkvæmt vinnuskýrslum hundaeftirlitsmanna það sem af er ári kemur fram að hundaeftirlitsmenn hafi farið í 89 eftirlitsferðir vegna kvartana. Tveir hundaeftirlitsmenn eru í fullu starfi og samsvarar það u.þ.b. einni eftirlitsferð í viku fyrir hvorn hundaeftirlitsmann. Það er því auðséð að starf hundaeftirlitsmanna er ekki fullt starf fyrir eina manneskju, hvað þá fyrir tvær.

Rangt er  að innheimta eins hátt gjald og raun ber vitni. Gjaldtakan dregur augljóslega úr skráningu hunda og gerir þar með eftirlitsstörf erfiðari. Þá er gjaldið nýtt í aðra hluti en þá þjónustu sem það á að standa undir. Í skýrslu stýrihópsins er tekið fram að gjöldin „séu hugsuð til þess að þjónusta samfélagið í heild og þá ekki síður til þess að gæta hagsmuna þeirra sem ekki eru dýraeigendur.“  Því er ekki um þjónustugjald að ræða heldur ólögmæta skattheimtu.

Meirihluti borgarstjórnar felldi tillögu mína um að leggja niður skráningar- og hundaeftirlitsgjaldið. Því mun borgin áfram innheimta skatt úr hendi þeirra hundaeigenda sem eru heiðarlegir og skrá sína hunda. Mikilvægt er að það verði skoðað fyrir alvöru hvort hundaeftirlitsgjaldið sé lögmætt.

 

Kolbrún Baldursdóttir, borgarfulltrúi Flokks fólksins
Greinin er birt í Fréttablaðinu 17.12. 2020

Styrkja björgunarsveitir án þess að kaupa flugelda

Ég lagði þessa tillögu fram í borgarráði í morgun:

Fulltrúi Flokks fólksins leggur til að borgarráð samþykki að hvetji borgarbúa til að styrkja starf björgunarsveita án þess að kaupa flugelda.
Mikið svifryk hefur mælst í loftinu um áramót af völdum flugelda. Mengun frá flugeldum er vandamál. Flugeldar eru aldrei umhverfisvænir eða skaðlausir. Svifryk frá flugeldum  er talið varasamt og heilsuspillandi vegna efna sem eru í því. Bent hefur verið á af ýmsum sérfræðingum að loftmengun af völdum flugelda hefur neikvæð áhrif á þá sem fyrir henni verða, sérstaklega viðkvæma hópa. Svifryk veldur ekki einungis óþægindum heldur skerðir einnig lífsgæði margra. Björgunarsveitir hafa treyst á sölu flugelda við tekjuöflun, en styrkja má þær þótt flugeldar séu ekki keyptir. Tvöfaldur gróði felst í því, styrkja starfsemi björgunarsveita sem sinna mikilvægu björgunarstarfi og á sama tíma taka ákvörðun um að menga ekki andrúmsloftið.

Vísað til umhverfis- og heilbrigðisráðs 

Börn eiga núna að bíða eftir Farsældarfrumvarpinu

Í leik- og grunnskóla án aðgreiningar eru fyrirheitin sú að öll börn skuli fá þörfum sínum fullnægt. Þetta er flókið í framkvæmd. Slíkt kallar á að ráðnir séu fagmenntaðir kennarar, þroskaþjálfar, iðjuþjálfar, sérkennarar, sálfræðingar, hegðunarfræðingar og talmeinafræðingar.

 

Í grunnskólum Reykjavíkur eru um 30% barna í sérkennslu. Sum börn eru í sérkennslu fáeina klukkutíma í viku en önnur eru marga tíma í viku, jafnvel alla grunnskólagönguna. Börnum fer fjölgandi í sérkennslu, sum vegna fjölþætts námsvanda, önnur vegna þess að þau þurfa stuðning í lestri eða stærðfræði.

 

PISA-könnunin 2018 leiddi í ljós að um 34% 14–15 ára drengja gætu ekki lesið sér til gagns og 19% stúlkna. Samkvæmt Lesskimun 2019 lesa aðeins 61% reykvískra barna sér til gagns eftir 2. bekk. Ástandið virðist fara versnandi og nemendum fjölgar í sérkennslu.

Sérkennarar undir miklu álagi

Ég hef lagt fram ýmsar fyrirspurnir um sérkennsluna þann tíma sem ég hef verið borgarfulltrúi. Af svörum að dæma er það staðfest að skortur er á heildarsýn og mælanlegum markmiðum.

Svo virðist sem það skorti heildstæða stefnu. Það hefur ekki verið gerð úttekt eða könnun á sérkennslumálum í Reykjavík í a.m.k. tuttugu ár. Sérkennarar eru of fáir og starfa undir miklu álagi. Börnum með hegðunarvanda fjölgar, kannski einmitt vegna þess að þörfum þeirra er ekki svarað. Fái barn ekki náms- og félagslegum þörfum sínum sinnt upplifir það kvíða og aðra vanlíðan. Birtingarmynd sálrænnar vanlíðunar er stundum neikvæð hegðun og hegðunarvandi.

Fyrsta skrefið til umbóta er að öðlast betri yfirsýn um stöðu mála og þær áskoranir sem við stöndum frammi fyrir. Ég hef lagt til í borgarstjórn að innri endurskoðun geri úttekt á þessum málaflokki. Í borgarstjórn var tillögu um úttekt af innri endurskoðanda felld en tillögunni hins vegar vísað í hóp á vegum borgarinnar sem skoðar þessi mál.

Öll þekkjum við hinn langa biðlista barna sem þarfnast aðstoðar fagfólks skóla, sálfræðinga og talmeinafræðinga. Þau skipta hundruðum. Á annað hundrað barna bíða eftir að komast til talmeinafræðings. Fjöldi tilvísana til skólaþjónustu er um 2.164, hluti þeirra hefur fengið einhverja þjónustu en hinn helmingurinn enga.

 

Það er brýnt að stytta þennan biðlista. Það verður eingöngu gert með bættara skipulagi og ráðningu fleiri skólasálfræðinga. Skólasálfræðingar sinna fastmótuðu hlutverki, bæði á sviði forvarna og greiningarvinnu. Sú greining sem þeir annast, frumgreining á vitsmunaþroska og ADHD skimun, er skilyrði þess að barn fái frekari þjónustu t.d. á stofnunum ríkisins. Langur biðlisti í nauðsynlega greiningu og skimun í grunnskóla tefur fyrir að barn, sem þess þarf, fái ítarlegri greiningu á Barna- og unglingageðdeild eða Greiningarstöð ríkisins.

 

Tillögur felldar

Flokkur fólksins í borgarstjórn hefur lagt fram tillögur til úrbóta í þessum málum. Í borgarstjórn mun ég aftur við seinni umræðu á fjárhagsáætlun og fimm ára áætlun, sem fram fer 15. desember, leggja til að bætt verði við þremur stöðugildum skólasálfræðinga. Hækka þarf fjárframlög til velferðarsviðs um 40,5 milljónir króna. Tillaga þessi var lögð fram fyrir ári og var þá felld.

Flokkur fólksins hefur á þessu ári lagt fram fleiri tillögur sem grynnka á biðlistum, s.s. um að samstarf skólaþjónustu og Þroska- og hegðunarstöðvar verði formgert m.a. til að stytta biðlista. Vísir er nú þegar að samstarfi sem þessu en ekkert er formlegt eða samræmt milli skóla. Einnig lagði ég til að skóla- og frístundasvið hæfi formlegt samstarf við heilsugæslu um að fá upplýsingar um niðurstöður úr fjögurra ára skimun barna. Öll börn fara í skoðun á heilsugæslu um fjögurra ára aldur þar sem fyrir þau eru lagðir þroskamatslistar. Þá kemur í ljós hvaða börn eru líkleg til að eiga í vanda og hvort þörf er á sértækri aðstoð strax.

Á meðan borgin bíður með hendur í skauti þá neyðast foreldrar til að leita með börn sín sem eiga við vanda að etja til sjálfstætt starfandi fagfólks. Þetta þarf fólk að borga fyrir úr eigin vasa. Því hafa ekki allir efni á. Núverandi ástand er vítahringur sem bitnar verst á sjálfum börnunum. Búið er að samþykkja á Alþingi að niðurgreiða sálfræðiþjónustu en ekki er vitað hvenær framkvæmd verður að veruleika. Heilsugæsla sinnir ekki greiningum og á heilsugæslu eru víða einnig biðlistar.

Aðgerðir strax

Brýnt er að gripið verði til aðgerða strax. Það sem ég tel að hægt sé að gera er að:

- Innri endurskoðun geri úttekt á sérkennslumálum og komi með tillögur

- Fjölga sálfræðingum og ráðast til atlögu að biðlistum

- Formgera samstarf borgar við heilsugæslu og Þroska- og hegðunarstöð til að undirbúa markvissari snemmtæka íhlutun og einfalda aðgengi barns að barnalækni


Nú hefur félagsmálaráðherra tilkynnt að lagt verður fram svokallað farsældarfrumvarp. Áform eru hjá ráðherra um samþættingu þjónustu í þágu barna. Það er vel en þetta kemur ekki í framkvæmd fyrr en í fyrsta lagi 2022. Kosningar eru á næsta ári og því fátt fast í hendi þegar kemur að metnaðarfullu frumvarpi ráðherra. Eiga börnin bara að bíða þangað til?

Birt í Morgunblaðinu 8.12 2020

Landfyllingarárátta skipulagsyfirvalda í Reykjavík. Fjörum fórnað

Hvað er með þessa landfyllingaráráttu skipulagsyfirvalda í borginni? Fjörur fá ekki að vera í friði því svo mikið þarf að þétta byggð. Gengið er á náttúrulegar fjörur. Til dæmi kemur landfylling í tengslum við uppbyggingu íbúðahverfis í Skerjafirði til með að skerða náttúrulegar fjörur þar.

Ýmsir hafa mótmælt. Náttúrufræðistofnun og fleiri hafa mælst til að fjörulífi verði ekki raskað. Sífellt hefur verið að gengið á fjörur á höfuðborgarsvæðinu. Forsendur fyrir þéttingu byggðar og hagkvæmni sem því getur fylgt á ekki að byggjast á því að raska lífríkustu svæðum Reykjavíkur. Af hverju má ekki skoðar aðrar leiðir t.d. gamla og góða aðferð sem er að gera trébryggju. Fyrstu bryggjurnar í Skerjafirði voru trébryggjur- bryggjur þar sem staurar voru reknir niður í undirlagið og trédekk sett á þá. Það er framkvæmd sem hefur lítil sem engin áhrif á lífríkið. Landfyllingar eru sums staðar hrein skemmdarverk.

 

Ég spurði um böðun

Óundirbúnum fyrirspurnum Flokks fólksins á fundi borgarstjórnar var beint til borgarstjóra sem framkvæmdarstjóra borgarinnar og varðar þjónustu við eldri borgara sem búa heima.

Spurt er um þjónustuþáttinn "aðstoð við böðun".

Stundum lenda baðdagar á rauðum dögum og fær fólk þá ekki aðstoðina á þeim dögum. Og nú líður að jólum og er hópur eldri borgara farinn að hafa áhyggjur af því að fá ekki aðstoð við böðun fyrir jól.

Hér kemur fyrirspurnin í heild sinni:

Sveitarfélög reka hjúkrunarheimilin. Í umræðunni nú er rætt um þörf fyrir mismunandi útfærslu á "hjúkrunar" –umönnunaraðstæðum Staðfest er að fjöldi hjúkrunarheimila eru í húsnæði sem ekki standast nútímakröfur Eftir plássi er samt löng bið. Þeir eru ófáir sem kvíða að fara á hjúkrunarheimili og fara ekki nema tilneyddir. Það er draumur lang flestra að þurfa ekki að eyða ævikvöldinu á stofnun heldur geta verið heima hjá sér. Til að fólk geti verið heima sem lengst þarf að bæta þjónustuna til muna og bæta við nýjum þjónustuþáttum. Þjónustuþörf er mismunandi eins og gengur en stundum vantar ekki mikið upp á til að viðkomandi geti búið lengur og lengi á heimili sínu.

Fulltrúi Flokks fólksins lagði fram í velferðarráði 19. ágúst 14 tillögur sem sneru að bættri þjónustu við eldri borgara í heimahúsum og fjölgun þjónustuþátta. Öllum tillögunum nema fjórum var hafnað. Frávísun var m.a. á grundvelli þess að verklagsreglur og framkvæmdaferill væru settar af starfsmönnum velferðarsviðs og væru því ekki á ábyrgð velferðarráðs.

Ein af tillögunum var að gera breytingar á verkferlum sem lúta að aðstoð við böðun fólks sem þurfa þá aðstoð. Ýmislegt er ábótavant t.d. að að þeir sem njóta aðstoðar við böðun fái aðstoðina þrátt fyrir að áætlaður baðdagur þeirra lendi á rauðum degi.

 

Nú líður að jólum. Ákveðinn hópur eldri borgara sem búa heima eru orðnir áhyggjufullir þar sem baðdagur þeirra lendir á rauðum degi og óttast þeir að fara inn í jólin án baðs. Á þessu þarf að finna lausn, það eru jú mannréttindi að komast í bað.

Hyggst borgarstjóra beita sér fyrir að finna lausn á þessu ákveðna máli?

Í beinu framhaldi vill ég einnig spyrja borgarstjóra hvort hann muni beita sér fyrir því að bæta þjónustu við eldri borgara sem búa heima og fjölga þjónustuþáttum til að gera þeim mögulegt að búa heima hjá sér sem allra lengst?

Sjá má svör borgarstjóra í borgarstjornibeinni

Tölvunarfræðingar látnir taka poka sinn

Mér heyrðist borgarmeirihlutinn segja að standa ætti vörð um störf á tímum COVID?
En nú hafa fjórum tölvunarfræðingum/kerfisfræðingum verið sagt upp hjá Þjónustu- og nýsköpunarsviði Reykjavíkurborgar. Sumir starfsmannanna hafa um 20 ára starfsreynslu. Á sama tíma er greining Capacent um tölvumál borgarinnar merkt sem trúnaðargagn sem gerir fátt annað en vekja upp tortryggni ekki síst þegar fólki er sagt upp störfum. Útvista á verkefnum sem er bæði dýrara og verra þar sem þekking og reynsla tapast úr borgarkerfinu

Leynd á neyðartímum

Á neyðartímum eins og nú ríkir er fátt verra en leynd og að halda upplýsingum frá þeim sem kosnir eru til ábyrgðar. Núverandi Neyðarstjórn hefur haldið yfir 60 fundi án þess að fundargerðir hafi borist minnihlutanum. Tímabært er að endurskoða þessa skipan og skoða trygga aðkomu kjörinna fulltrúa að Neyðarstjórninni. Í þeim tilgangi mun fulltrúi Flokks fólksins leggja fram á næsta fundi borgarstjórnar 17. nóvember tillögu um að fyrirkomulag Neyðarstjórnar verði endurskoðað þannig að kjörnir fulltrúar fái að sitja fundi Neyðarstjórnar sem áheyrnarfulltrúar og fái aðgang að upplýsingum og gögnum Neyðarstjórnar.

Við vissar aðstæður er kostur að mynda Neyðarstjórn sem hefur þá heimildir til að taka ákvörðun með hraði. Slíkt fyrirkomulag er þekkt einkum þegar vá er fyrir höndum. Fulltrúi Flokks fólksins telur að við slíkar aðstæður þurfi þó að tryggja lýðræðislega kjörnum fulltrúum yfirsýn yfir störf  Neyðarstjórnar svo að þeir geti sinnt eftirlitsskyldum sínum. Ef borgarfulltrúar fá að sitja fundi Neyðarstjórnar sem áheyrnarfulltrúar og fá jafnframt aðgang að þeim gögnum og upplýsingum sem Neyðarstjórn byggir ákvarðanatöku sína á þá geta þeir gengið úr skugga um það hvort Neyðarstjórn starfi eftir lögum og reglum.

Núverandi fyrirkomulag hefur annmarka. Neyðarstjórn var sett á laggirnar með samþykkt borgarráðs 16. ágúst 2018 á grundvelli erindisbréfs þar sem hlutverk hennar var skilgreint. Í skilgreiningu segir m.a.: „Neyðarstjórn hefur heimild til að taka ákvarðanir og stofna til útgjalda umfram það sem segir í fjárhagsáætlun í neyðartilfellum enda sé um slík tilfelli að ræða að afgreiðsla þeirra þoli enga bið. Borgarráð veitir aðrar nauðsynlegar heimildir vegna sérstakra fjárútláta og er á neyðarstigi í viðbragðsstöðu þar sem nauðsynlegt getur verið að kalla til aukafundar. Starfsmaður hópsins ber ábyrgð á fundarboðun, undirbúningi funda, fundarritun og úrvinnslu í samráði við borgarstjóra.“

Eins og staðan er núna er upplýsingaflæði frá Neyðarstjórn svo lítið að erfitt er fyrir minnihlutafulltrúa að meta aðgerðir Neyðarstjórnarinnar og hvort nauðsynlegt sé að taka ákvarðanir án þess að leggja þær í lýðræðislegan farveg. Ef kjörnir fulltrúar fá aðgang að fundum og gögnum Neyðarstjórnar þá geta þeir gengið úr skugga um það hvort aðgerðir og ákvarðanir Neyðarstjórnar séu nauðsynlegar eða hvort þær gangi of langt.

Slíkt fyrirkomulag myndi ekki draga úr skilvirkni Neyðarstjórnar, enda myndi áheyrn ekki trufla fundi. Þá þarf ekki að óttast það að trúnaðargögn fari í dreifingu, enda hafa kjörnir fulltrúar þegar aðgang að ýmsum trúnaðargögnum og bera sömu ábyrgð og aðrir við meðferð á trúnaðargögnum.

 

VISSA Í ÓVISSU

Hver átti von á að upplifa þær aðstæður sem nú ríkja, aðstæður þar sem skæð veira skekur heiminn allan? Slíkar aðstæður kalla á æðruleysi og samstöðu. Í æðruleysi felst m.a. að sætta sig við það sem ekki fæst breytt.  Enginn er beinlínis sökudólgur og enginn er óhultur. Veiran er sameiginlegur óvinur og allir, án tillits til samskipta eða sambanda, vináttu eða ágreinings þurfa að berjast gegn vánni. 

 

Þetta tekur vissulega á, annað væri líka sérkennilegt, en við höfum einfaldlega ekkert val. Það er ekki í boði að gefast upp og leyfa þessum skæða sjúkdómi að höggva óteljandi skörð í samfélagið okkar með tilheyrandi sársauka og hörmungum. Vert er að minna á að það er vissa í óvissunni. Vissan er sú að ef við fylgjum leiðbeiningum sérfræðinga okkar munum við ná yfirhöndinni. Einnig er vissa um að það komi bóluefni. En þar til þurfum við að aðlagast breyttum venjum, tímabundið.  

 

Á meðal okkar eru hópar sem halda þarf vel utan um. Þeir sem eru veikir, andlega og/eða líkamlega. Annar hópur sem fer stækkandi eru þeir sem hafa misst lífsviðurværi sitt. Hvað tekur meira á andlegu hliðina en að missa vinnuna, mánaðarlegar tekjur og vera skyndilega komin á atvinnuleysisbætur? Sum börn eru auk þess kvíðin og fylgjast grannt með hvernig foreldrar þeirra eru að bregðast við stöðunni frá degi til dags. Um þessa hópa þarf að halda sérstaklega utan um í gegnum þennan erfiða tíma. 

 

Það er ekki allt alslæmt. Rafrænar lausnir og samskipti á netinu hafa sannarlega bjargað miklu en slíkt kemur  auðvitað aldrei í staðinn fyrir nærveru og snertingu. Tækifæri til hreyfingar hefur takmarkast en ekki að fullu. Alltaf er hægt að fara í göngu-, hjóla- og hlaupaferðir sem bjargar geðheilsu margra, ekki síst þeirra sem stunda líkamsrækt reglulega. Bjartsýni og ekki síst uppbyggjandi tal hjálpar bæði sjálfum manni og þeim sem standa nærri.

Hér er, eins og við ýmsar aðrar aðstæður, hægt að horfa á glasið sem hálf fullt í staðinn fyrir hálf tómt. Spyrja sig, hvað er það sem ég hef sem er öruggt og gott? Horfa á það sem er TIL frekar en að einblína á það sem VANTAR. Spyrja sig, hvað get ég gert meira í þessum aðstæðum, sem ég má gera samkvæmt sóttvarnarreglum en sem ég hef ekki verið að gera? Kemur mögulega eitthvað gott út úr þessu öllu?

Fyrir langflesta skiptir máli að halda einhverri rútínu þótt innandyra sé, finna leiðir til að skapa og búa eitthvað til. Sumum finnst hjálp í því að skrifa, t.d. skrifa dagbók eða taka til hjá sér, flokka og raða, prjóna, teikna, lita eða hugleiða og slaka á. Fyrir þá sem voru orðnir fullir af streitu og þreytu þegar kófið skall á, er nú lag að nota tímann og hvíla sig, ná þreki að nýju. Ef kólguský halda áfram að hrannast upp þrátt fyrir allt, þá umfram allt að leita aðstoðar.  Að biðja um hjálp er ekki feimnismál og allir geta á einhverjum tímapunkti verið í þeim sporum. Hjálp er fyrir hendi. Það birtir upp um síðir því ekkert ástand varir að eilífu.

 Birt í Fréttablaðinu 10.11. 2020

Kolbrún Baldursdóttir, sálfræðingur og borgarfulltrúi Flokks fólksins.

Hvernig líður börnum að vera með grímu í skólanum?

Nú þegar komin er grímuskylda fyrir ákveðinn aldurshóp barna í grunnskólum lagði ég fram eftirfarandi tillögu í borgarráði í morgun:

Áheyrnarfulltrúi Flokks fólksins leggur fram svohljóðandi tillögu að gerð verði könnun meðal barna á upplifun þeirra á grímunotkun í skólanum:

Fulltrúi Flokks fólksins leggur til að skóla- og frístundasvið standi fyrir könnun á hvernig börn sem nú eru skyldug til að nota grímur í skólanum upplifi það og hver áhrif grímunotkunar er á líðan þeirra og félagsleg samskipti.

Börn fædd 2011 og fyrr þurfa að bera grímu, samkvæmt breytingu á reglugerð um takmörkun á samkomum sem heilbrigðisráðherra hefur staðfest. Þetta eru gríðarmikil viðbrigði fyrir börn og algjör óvissa ríkir um hversu lengi börnin þurfa að nota grímur, hvort það eru dagar eða vikur, jafnvel mánuðir.

Það er mikilvægt að skóla- og frístundasvið fylgist með áhrifum sem þetta hefur á börnin dagsdaglega, til skemmri og til lengri tíma.

Með því að gera kannanir/rannsóknir fást upplýsingar um hvort áhrif og afleiðingar grímunotkunar barna kalli á sérstakt inngrip sviðsins, framlagningu mótvægisaðgerða eða annað sem mildað gætu neikvæð áhrif grímunotkunar á andlega líðan og félagsleg samskipti. R20110105

Vísað til meðferðar skóla- og frístundaráðs.

Hundagjaldið burt

Nú stendur til að öll málefni dýra fari undir einn hatt. Það er löngu tímabært að taka til í þessum málum sem hafa verið í miklum ólestri. Hundaeigendur hafa greitt árum saman hundagjald sem ég kalla nú bara hundaskatt þrátt fyrir að verkefni hundaeftirlitsins hafi bæði breyst og þeim fækkað. Nú liggur á borðinu tillögur um ýmsar breytingar.
Ég á eftir að leggjast yfir þessar tillögur en sé strax að ekki á að fella niður hundaeftirlitsgjaldið heldur í mesta lagi lækka það. Það er ekki ásættanlegt. Ég mun leggja til að hundaeftirlitsgjaldið verði lagt niður en ekki aðeins lækkað. Það er búið að innheimta alveg nóg af hundaeigendum með þessu gjaldi. Ég hef ítrekað verið með tillögur og fyrirspurnir um þessi mál í borgarstjórn og eiginlega bara fengið bágt fyrir hjá heilbrigðisnefnd borgarinnar.

 

Látið fjörur í friði

Fulltrúi Flokks fólksins hefur margsinnis bókað um af hverju þessi meirihluti getur ekki látið fjörur í friði. Það vantar ekki land. Haldið er áfram að troða á kostnað bæði grænna svæða og útivistarsvæða. Einnig á að fylla fjörur í Ártúnshöfða þar sem byggja á 900 íbúðir. Svo mikið fyrir hina “grænu áherslu” meirihlutans!

Grænt íbúðarhúsnæði framtíðarinnar. Þetta hljómar vel nema hugmyndin um aukna byggð í Skerjafirði og það á kostnað fjara. Byggja á allt í kringum flugvöllinn og setja skóla í uppfyllta fjöru. Landfylling er óásættanleg og á aldrei að þurfa. Náttúrulegar fjörur eru fágætar í Reykjavík.
Væri ekki nær að bíða eftir því að flugvöllurinn fari? Í þessu er því mikil þversögn því með þessu græna íbúðarhúsnæðissvæði á að horfa til að íbúar geti notið nábýlis grænna svæða og útivistarsvæða.